Veel mensen uit het buitenland zien Nederland als een soort drugsparadijs waar je ongestraft drugs kunt gebruiken. Maar in Nederland zijn er natuurlijk ook wetten over drugs.
Hoe zit het nou eigenlijk met onze wetgeving omtrent drugs en druggebruik? Wat is legaal en wat niet en wat houdt het gedoogbeleid in? Wat gebeurt als je met illegale middelen gepakt wordt op een feest?
In Nederland spreken we van de zogenaamde Opiumwet.
De Opiumwet verbiedt het bezit, de handel, de verkoop, het vervoer, de vervaardiging etc. van de onder de wet vallende middelen. Gebruik op zichzelf is niet strafbaar.
De Opiumwet bestaat uit twee lijsten:
Tot eind 2014 leek het mogelijk om nieuwe psychoactieve stoffen (NPS) aan te pakken met de Geneesmiddelenwet. Maar het Europese Hof heeft een uitspraak gedaan waarin duidelijk werd dat eerst duidelijk moet zijn dat een middel ook geneest. Niet zo maar elke psychoactieve stof is volgens het Europese Hof een geneesmiddel. Alleen geneesmiddelen mogen onder de Geneesmiddelenwet vallen.
Legale drugs zijn alcohol, tabak en cafeïne. Legaal betekent niet dat alles mag; ook voor legale drugs bestaan er allerlei wetten en regels (denk aan leeftijdsgrenzen voor alcohol en tabak). Deze producten vallen onder de Warenwet. De meeste ingrediënten die in smartproducten verwerkt worden zijn ook legaal zoals bijvoorbeeld guarana en kolanoot.
(legale) Nieuwe Psychoactieve Stoffen (NPS)
Clubs, feesten en festivals hanteren een zerotolerancebeleid, omdat de beveiliging en politie met het blote oog niet kunnen zien om welke stof het gaat zullen ze je de toegang weigeren wanneer je NPS, of andere legale stoffen die er uit zien als drugs, op zak hebt.
De Drank- en Horecawet is een belangrijk instrument van het alcoholmatigingsbeleid van de overheid. De wet stelt eisen aan de verkoop en distributie van alle alcoholhoudende dranken. De handhaving van de wet ligt bij de gemeenten. Per 1 januari 2014 is de Drank- en Horecawet gewijzigd. De leeftijd waarop alcohol verkocht mag worden is omhooggegaan naar 18 jaar. Voorheen werd er een onderscheid gemaakt tussen de leeftijd voor verkoop van zwak alcoholische drank (16 jaar) en sterk alcoholische drank (18 jaar).
Andere belangrijke bepalingen van de Drank- en Horecawet zijn :
Klik hier voor de gehele tekst van de wet.
De verantwoordelijkheid voor het Nederlandse drugsbeleid ligt bij verschillende ministeries. Het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) is verantwoordelijk voor de coördinatie van het drugsbeleid en belast met preventie- en hulpverleningsbeleid.
Het Ministerie van Veiligheid en Justitie is belast met de strafrechtelijke handhaving, en gemeentelijk bestuur en politie horen in de portefeuille van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.
Gemeenten bespreken hun eigen drugsaangelegenheden in een ‘driehoeksoverleg’: de burgemeester, de korpschef van politie en de officier van justitie.
Veel mensen maken de fout als ze het hebben over het Nederlandse drugsbeleid dat ze denken dat het gebruik en de verkoop van cannabis niet strafbaar is. We hanteren een zogenaamd gedoogbeleid, wat betekent dat er een beleid gevoerd wordt waar bepaalde gedragingen en overtredingen van een wet niet meer worden vervolgd. In dit geval betekent dit dat bezit en verkoop nog steeds strafbaar zijn, maar de politie niet meer optreedt en het Openbaar Ministerie niet meer vervolgt.
Concreet hebben we het dan alleen over de verkoop in coffeeshops en het kleinverbruik van hasj en wiet. Kleinverbruik is een hoeveelheid van maximaal 5 gram dat je voor eigen gebruik bij je mag hebben en dus mag kopen in de coffeeshop. De coffeeshop mag een maximale handelsvoorraad van 500 gram in voorraad hebben.
De productie en handel van cannabis is dus verboden. Punt is dat het gebruik van cannabis en de verkoop daarvan via coffeeshops niet zonder de handel kunnen. Ze hangen onlosmakelijk met elkaar verbonden. Hoe komen die coffeeshops anders aan hun handelswaar? Als gevolg van het gedoogbeleid is er een enorme illegale markt rond de cannabis ontstaan, wat een koerswijziging in het Nederlandse gedoogbeleid teweeg heeft gebracht. Aanwijzingen voor de veranderende koerswijziging met betrekking tot het gedoogbeleid kunnen gevonden worden in het meer restrictieve gedoogbeleid dat zich de laatste jaren heeft ontwikkeld. Het wijzigen van de minimumleeftijd, het sluiten van coffeeshops, de meer strikte regelgeving zoals het afstandscriterium tot scholen en het wijzigen van de gebruik- en handelsvoorraden zijn slechts een paar pogingen van de overheid om invloed uit te oefenen op het gedoogbeleid.
Het OM is belast met de opsporing en vervolging van onder meer de strafbare gedragingen uit de Opiumwet. Er zijn bepaalde richtlijnen als het gaat om strafbaarheid en prioriteiten. Handel in harddrugs moet volgens de richtlijnen de meeste aandacht krijgen en wordt het strengst bestraft, daarna volgt handel in softdrugs. Minder aandacht is nodig voor eigen gebruik. In sommige regio’s geldt echter een zerotolerancebeleid. In die regio’s kunnen ook gebruikers met de politie te maken krijgen. Het blijven wat dat betreft richtlijnen waar plaatselijke officieren van Justitie van kunnen afwijken. Bovendien kan er ook sprake zijn van lokale richtlijnen.
Normaal gesproken wordt bezit voor eigen gebruik van zowel harddrugs als softdrugs niet opgespoord en vervolgd. Onder bezit voor eigen gebruik wordt verstaan: 5 gram voor hasj en wiet, een halve gram voor cocaïne en 1 pil voor XTC.
In regio’s met een zerotolerancebeleid wordt er door de politie behalve op dealen ook op gebruik gelet. Men hoopt op die manier de handel in drugs verder te kunnen tegengaan. Houdt de politie je aan met een gebruikers hoeveelheid dan worden de drugs in beslag genomen. Je krijgt geen boete en wordt ook niet vervolgd. Het in beslag nemen wordt wel geregistreerd.
Je naam is dan bekend bij de politie maar je hebt geen strafblad. Of de aanhouding leidt tot een aantekening op je strafblad is niet met zekerheid te zeggen. Het kan zo zijn dat een overtreding waar je verder niet voor wordt vervolgd of beboet op je strafblad te zien is als een geseponeerde zaak. Het kan ook zijn dat de aanhouding alleen wordt geregistreerd in het lokale politie register en niet op je strafblad terecht komt.
Als je meer drugs bij je hebt dan een gebruikers hoeveelheid zul je al snel als dealer worden gezien. Dat geldt ook als je 2 soorten drugs bij je hebt, bijvoorbeeld een kwart gram speed en een XTC pil.
De laatste tijd handhaven politie en Justitie steeds strenger de Opiumwet. Iedere bezoeker van een festival/feest kan zomaar aangehouden worden; ook als je geen drugs bij je hebt. Het blijkt een schemergebied waar rechten en plichten onduidelijk zijn/lijken. Hier vind je meer informatie over je eigen rechten en de regels waar de politie zich aan moet houden.
Als je drugs hebt gebruikt ben je niet strafbaar volgens de Opiumwet. Bezit, handel en productie zijn wel strafbare feiten. Als je een gebruikershoeveelheid (= 1 pil of een halve gram poeder) bij je hebt moet je dit afstaan en krijg je meestal geen boete.
Eén ding is duidelijk: je hebt recht op een respectvolle behandeling, ook als je de wet overtreedt! De belangrijkste zaken even op een rijtje:
Soms krijg na aanhouding een transactie aangeboden. Dit is een “schikkingsvoorstel” van het Openbaar Ministerie. Een transactievoorstel is nog steeds geen schuldverklaring en door het afkopen kun je ook niet meer voor hetzelfde feit worden vervolgd. Tegenwoordig wordt ieder misdrijf gemeld bij het Centraal Juridisch Documentatiecentrum. Daar houden ze bij wat je allemaal op je kerfstok hebt staan, inclusief de transacties.
Betaal dus niet direct de boete, maar wacht op de acceptgiro. Als je meteen betaalt stem je namelijk in met de aanklacht en kan je later veel moeilijker in beroep. Door te wachten op de acceptgiro geef je jezelf bijvoorbeeld ook tijd om met een advocaat te overleggen. Deze wordt in veel gevallen vergoed, afhankelijk van je inkomen (zie hiervoor ook www.rvr.org) Als je het voor laat komen blijft de boete meestal hetzelfde; een enkele keer wordt hij hoger. Als je akkoord gaat met de transactie wordt deze geregistreerd.
In de artikelen 2 t/m 5 van het ‘Besluit justitiële gegevens’ is expliciet aangegeven welke strafzaken geregistreerd dienen te worden. Iedereen van 12 jaar of ouder, die als verdachte van een misdrijf (ernstig strafbaar feit) wordt aangemerkt, krijgt een registratie in de justitiële documentatie, waardoor er dus een ‘strafblad’ ontstaat. Dit is niet alleen het geval bij misdrijven; bij sommige – maar niet alle – overtredingen wordt ook standaard een registratie in de justitiële documentatie gemaakt. Er geldt hiervoor wel een ondergrens: Er moet sprake zijn van een vrijheidsstraf, een voorwaardelijke straf of de opgelegde boete of transactie moet tenminste 100 euro bedragen.
Als de politie de vervolging van een strafbaar feit aan het OM overlaat en het OM besluit de zaak niet verder te vervolgen dan wordt de zaak geseponeerd. Een reden om een zaak te seponeren is bijvoorbeeld dat het ging om een “gering feit”. Een dergelijke zaak heet dan een sepot. Sepots zijn WEL zichtbaar in je justitiële documentatie; er ontstaat dan dus ook een “strafblad” zelfs als je niet bent bestraft.
Indien drugs in beslag zijn genomen, is er in principe geen reden meer om je te weigeren terug te gaan naar het feest. Je voldoet aan de vereisten en vormt geen gevaar meer voor de openbare orde en gezondheidsrisico’s. Helaas is de praktijk vaak anders en wordt je toch niet meer toegelaten. Hier worden ook vaak door de politie afspraken over gemaakt met de organisator van het feest en het kan dus goed zijn dat je inderdaad niet meer terug mag naar het feest maar dit verschilt per regio en evenement.
Klacht indienen
Bij alleen gebruik (na consumptie) ben je niet strafbaar. Laat je niet als een crimineel behandelen. Onderneem actie en dien een klacht in als je je niet respectvol voelt behandeld. Onthoud goed dat je niemand kwaad doet met het bezitten van een gebruikersdosis. Door een klacht in te dienen, kan je in de toekomst voorkomen dat andere mensen op dezelfde manier als jij behandeld worden.
Wil je een klacht indienen maar weet je niet hoe? Neem contact met ons op en misschien kunnen we je er mee helpen. Stuur een mailtje naar info@unity.nl.
Een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) is een verklaring waaruit blijkt dat de overtredingen en misdrijven die je op je strafblad hebt staan – als je al een strafblad hebt – geen bezwaar vormen voor het vervullen van een specifieke taak of functie in de samenleving.
Als een werkgever wil dat je een VOG aanlevert, dan vraag jij een VOG aan voor een specifieke functie. Justis kijkt vervolgens naar jouw justitiële documentatie (in de volksmond het “strafblad”) om te kijken of – en zo ja wat voor – overtredingen en misdrijven je in het verleden hebt gepleegd. Dan wordt er gekeken naar wat de functie is waarvoor je de VOG aanvraagt en of de aantekeningen op je strafblad een probleem kunnen vormen voor het werk dat je wil doen.
Drugs zijn illegaal. Dat betekent dat een van de risico’s van illegale drugs is dat je in aanraking kunt komen met Justitie. Unity vindt het belangrijk dat mensen die drugs gebruiken goed geïnformeerd zijn over alle risico’s, wat de mogelijke gevolgen zijn en dat ze goed weten waar ze terecht kunnen voor objectieve informatie of hulp.
Als je gepakt wordt met drugs, dan kan dat gevolgen hebben voor verkrijgen van een Verklaring Omtrent Gedrag.
Unity informeert dit jaar feest- en festivalbezoekers over drugsdelicten en de VOG. De voorlichting is opgesteld aan de hand van veel gestelde vragen aan de Unity stand. De antwoorden op deze vragen zijn gebaseerd op informatie van Justis en het ministerie van Veiligheid en Justitie.
Hieronder vind je in het kort de speerpunten van de voorlichting.
Voor meer informatie over drugs en de VOG kun je ons ook mailen: info@unity.nl
Voor meer informatie over de VOG: watdevog.nl
Als je geen aantekeningen op je strafblad hebt, omdat je nog nooit met Justitie in aanraking bent gekomen, krijg je altijd gewoon een VOG.
Als je een strafblad hebt en je vraagt een VOG aan, dan komt die aanvraag terecht bij Justis (van het Ministerie van Veiligheid & Justitie). Justis kijkt naar de aantekeningen op je strafblad en bepaalt aan de hand van een aantal zaken of je, ondanks het feit dat je een strafblad hebt, wel of geen VOG moet krijgen. Die beslissing hangt af van zaken zoals; wat voor soort overtredingen / misdrijven staan er op je strafblad? Hoe lang geleden was dat? Naar wat voor functie bij wat voor bedrijf solliciteer je? Hoe belangrijk is het dat je deze VOG krijgt? Het beoordelen van een VOG-aanvraag is dus maatwerk.
De afgelopen 5 jaar is het zo dat minder dan 1% van alle VOG aanvragen worden geweigerd. Meer dan 99% van alle aanvragen worden dus goedgekeurd.
| Cijfers VOG Algemeen 2012-2016 | |||
| Periode | Totaal aantal aanvragen | Totaal geweigerd | % weigeringen |
| 2016 | 968.300 | 3.650 | 0,38% |
| 2015 | 862.230 | 3.030 | 0,35% |
| 2014 | 703.860 | 2.479 | 0,35% |
| 2013 | 733.156 | 4.141 | 0,56% |
| 2012 | 563.273 | 3.189 | 0,57% |
Als je een VOG aanvraagt en je hebt een strafblad, dan is het van groot belang voor wat voor soort werk je de VOG aanvraagt. Er wordt altijd gekeken naar de strafbare feiten die je hebt gepleegd in relatie tot het werk dat je wil gaan doen. Zo kunnen bepaalde overtredingen ervoor zorgen dat je bijvoorbeeld geen VOG krijgt om te werken in het onderwijs, terwijl dezelfde overtredingen geen probleem vormen voor het krijgen van een VOG om te werken in de detailhandel.
Als een bedrijf van jou een VOG wil voordat ze je in dienst nemen, vragen ze JOU om bij Justis een VOG aan te vragen; het bedrijf is dan de ‘belanghebbende’ en jij bent de ‘aanvrager’. De communicatie over de VOG gaat vervolgens uitsluitend tussen Justis en de ‘aanvrager’ (jij dus). De ‘aanvrager’ krijgt te horen of hij/zij wel of geen VOG krijgt en waarom, de ‘belanghebbende’ (het bedrijf) krijgt hier niets van te horen. Uiteindelijk laat de ‘aanvrager’ (jij) aan de ‘belanghebbende’ (het bedrijf) weten of je wel of geen VOG hebt gekregen. Als je wél een VOG hebt gekregen geef je die gewoon door, als je géén VOG hebt gekregen ben je NIET verplicht om aan het bedrijf te vertellen waarom je deze niet hebt gekregen. De VOG constructie is er juist voor gemaakt dat bedrijven wél kunnen controleren of ze personen in dienst nemen wiens strafrechtelijke verleden hen niet geschikt maakt voor het werk, zonder dat zij het strafblad van mensen in kunnen zien.
Als je een VOG aanvraag doet en deze wordt geweigerd, krijg je een brief op je huisadres toegestuurd waarin wordt vermeld dat je geen VOG gaat krijgen. In deze brief worden de zaken op je strafblad genoemd die ertoe hebben geleid dat Justis je geen VOG gaat verlenen. Dingen die wel op je strafblad staan, maar niet belangrijk waren voor de weigering van je VOG aanvraag staan niet vermeld in deze brief.
Het Ministerie van Veiligheid en Justitie vindt dat jongeren onder de 23 met een strafblad niet onnodig streng beoordeeld moeten worden; daarom wordt bij deze groep alleen gekeken naar aantekeningen op het strafblad van de afgelopen TWEE jaar (in plaats van VIER jaar voor mensen van 23 en ouder), en is er veel aandacht voor de belangen van de aanvrager (bijvoorbeeld; gaat het om een VOG voor een stageplaats of voor een eerste werkplek na hun opleiding). Als er sprake is van zedendelicten en zware geweldsdelicten of een aanvraag waarvoor wettelijk een andere terugkijktermijn is vastgesteld – zoals de taxibranche – geldt de verkorte terugkijktermijn niet.
Een boete is een strafbeschikking: deze komen standaard op je strafblad te staan. Een boete betekent dat je schuldig bent bevonden aan een strafbaar feit en dat je voor straf geld moet betalen. De boete betalen betekent dus dat je het eens bent met de straf, en daarmee dat je het eens bent met de beschuldiging dat jij dat strafbare feit hebt gepleegd.
Afhankelijk van het land waar je gepakt bent en wat voor afspraken Nederland met dit land heeft, kunnen overtredingen in het buitenland op je Nederlandse strafblad komen te staan. In de EU worden sowieso alle veroordelingen waar je niet meer tegenin kan gaan – boetes die je al hebt betaald, einduitspraken van rechters en zo – standaard gedeeld. Bijvoorbeeld; een boete voor drugsbezit in Frankrijk komt dus terecht op je strafblad in Nederland. Tijdens de beoordeling van de VOG aanvraag wordt wel rekening gehouden met het feit dat sommige landen harder straffen voor bepaalde overtredingen en wordt er met een “Nederlands oog” naar de aantekening op je strafblad gekeken.
De informatie die op je strafblad staat wordt enorm beschermd door de overheid in verband met jouw privacy. Er zijn allemaal procedures gemaakt zodat alleen JIJ en NIEMAND ANDERS zomaar jouw strafblad kan bekijken. Je kan je eigen strafblad alleen in zien; je mag geen foto’s of kopieën maken. De procedure kost €5,- en een beetje gedoe. Klik hier voor meer info.
De VOG is één manier voor bedrijven en instanties om mensen te kunnen screenen op de overtredingen en misdrijven die zij in het verleden hebben gepleegd. Sommige instellingen zoals Defensie, de politie de AIVD en de KLM hebben een uitzonderlijke bevoegdheid om justitiële gegevens in te zien. Zij werken met een Verklaring Geen Bezwaar (VGB). De VGB wordt niet uitgegeven door Justis. Het “veiligheidsonderzoek” dat voorafgaat aan het verstrekken van een VGB gebeurt door de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) of de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD). Daarna geeft de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties of de minister van Defensie een VGB.
Meer vragen over de VOG? Neem contact met ons op en stuur een mailtje naar info@unity.nl.
