Nicotine / tabak / snus

Wat is nicotine?

Nicotine is de werkzame stof in tabak. Nicotine is een stimulerend middel en verhoogt je hartslag en ademhaling.

Tabak komt van de tabaksplant, de Nicotiana tabacum. Rooktabak wordt gemaakt van de gedroogde bladeren van deze plant.

Effecten van nicotine

Nicotine is een stimulerend middel. Het effect van een middel wordt bepaald door eigenschappen van het middel zelf, maar ook door de set en setting van de gebruiker. Hier beschrijven we welke effecten tabak over het algemeen heeft.

Na gebruik van nicotine stijgt de hartslag en versnelt de ademhaling. Sommige mensen ervaren dat ze zich beter kunnen concentreren of voelen zich meer ontspannen. Ook wordt de eetlust geremd. Als je weinig rookt, heeft het een stimulerend effect. Als je veel rookt, heeft het eerder een ontspannend effect. Het gewenste effect van tabak wordt voor een belangrijk deel bepaald door de mate van lichamelijke en geestelijke afhankelijkheid. Voor een deel bestaan de positieve effecten uit het opheffen van onthoudingsverschijnselen bij rookverslaving. Dit geldt bijvoorbeeld voor de toegenomen concentratie en het ontspannende effect. Beginnende rokers kunnen zich misselijk en duizelig voelen.

Positieve effecten (negatieve) Bijwerkingen

Ontspanning

Vermindering van spanning, zorgen, verdriet, paniek, stress en depressieve gevoelens.

Verhoging bloeddruk en hartslag

Als gevolg van het harder en sneller pompen van het hart, stijgt de bloeddruk met de hartslag mee.

Toename in concentratie

Je concentratieboog kan langer of beter zijn dan normaal. Waar je normaal misschien snel afgeleid zou zijn, kun je nu lang je concentratie vasthouden op bijvoorbeeld je hobby, gesprekken of andere klusjes.

Verminderde eetlust

Stimulatie van de fight-or-flight mechanismen in het lichaam kan het hongergevoel onderdrukken.

Toename in zelfvertrouwen

Je voelt je zelfverzekerder. Het kan makkelijker zijn om de mening van anderen naast je neer te leggen en je voelt je zeker over jezelf en over je eigen acties.

Behoefte om meer te nemen (craving)

Het voelen van een (sterke) behoefte om meer te nemen wanneer het effect afneemt.

Alertheid

Deze drug kan ervoor zorgen dat je actiever wordt dan normaal. Je voelt je scherp, wakker en je kunt de dingen om je heen nauwkeurig volgen.

Irritatie van de luchtwegen

Roken kan leiden tot hoesten of het hebben van een branderig of kriebelig gevoel in de keel.

Verwarring en rusteloosheid

Door deze stof kan je in de war raken, en rusteloos worden. Door voor een veilige, rustige, en vertrouwde omgeving te zorgen kan je dit verminderen.

Duizeligheid

Het gevoel iemand draait, of dat de wereld om iemand heen draait. Dit verstoort het evenwicht.

Misselijkheid/overgeven

Een onprettig en gespannen gevoel in de buik, waar je je heel naar door kan voelen. Misselijkheid gaat vaak vooraf aan braken.

Hoofdpijn

Deze stof kan voor hoofdpijn zorgen. Het kan helpen om genoeg water te drinken, en om koffie/caffeïne te vermijden.

Koude handen en voeten

Door het vernauwen van de bloedvaten stroomt er minder bloed naar je ledematen. Dit zorgt bij sommige mensen voor koude handen en voeten.

Dosering en gebruikswijze

Tabak kan op veel verschillende manieren worden gebruikt. De sterkte van het effect is afhankelijk van de gebruikswijze en de hoeveelheid nicotine.

Tabak gebruikswijze

Tabak komt in verschillende vormen voor, maar wordt meestal gerookt of verdampt. Andere vormen om nicotine binnen te krijgen zijn tabakspoeder, pruim, snus, of nicotinepleisters.

  • Tabak wordt meestal gerookt. Dat kan in de vorm van een sigaret, shag, sigaar of pijp. De nicotine komt dan met de rook in de longen terecht. Tabaksrook bevat 40 stoffen die kankerverwekkend zijn. De bekendste stoffen in tabaksrook zijn: nicotine, teer en koolmonoxide. Er zijn ook andere manieren waarop tabak gebruikt kan worden.
  • Nicotine kan ook worden verdampt met een vaporizer of e-sigaret. Hiervoor wordt vaak een nicotine bevattende vloeistof gebruikt. Bij verdampen komen er geen schadelijke verbrandingsproducten zoals teer of koolmonoxide vrij. Hierdoor is zou het minder schadelijk kunnen zijn dan het roken van tabak. De gezondheidsrisico’s van het verdampen van tabak zijn echter nog onvoldoende onderzocht.
  • Tabakspoeder kan in de neus gesnoven, maar komt heel weinig voor voor.
  • Bij pruimen kauwt men op tabak; de nicotine in de tabak vermengt zich dan met het speeksel. Via bloedvaatjes in de binnenkant van de wangen en de tong komt de nicotine dan in het bloed terecht. De pruim wordt uitgespuugd. Bij doorslikken kun je hier heel misselijk van worden. Dit wordt in Nederland vrijwel niet meer gedaan.
  • Bij snus zit de tabak in een tablet of theezakje wat onder de bovenlip wordt gestopt. Het wordt dan ook via de bloedvaten in de mond opgenomen. Deze manier van inname is in Zweden vrij populair, maar komt in Nederland weinig voor.
  • Nicotine kan via de huid opgenomen worden, denk bijvoorbeeld aan nicotinepleisters. Hierbij wordt de afgifte van nicotine over langere tijd verspreid. Dit wordt gebruikt als iemand wil stoppen met roken. Ook is dit een gebruikswijze van rokers wanneer ze lange tijd niet mogen roken, zoals tijdens een lange vlucht.

Een sigaret bevat 0.13 – 2 mg nicotine. Hoeveel nicotine je binnen krijgt is afhankelijk van de manier waarop je rookt: het volume waarmee je inhaleert, hoe diep je inhaleert, het aantal trekken dat je van een sigaret neemt en de lucht/rookverhouding van de geïnhaleerde tabaksrook.

Doseringen bij roken
Lichte dosis 0.4 – 0.6 mg
Gemiddelde dosis 0.6 – 1 mg
Hoge dosis 1 – 4 mg

Werkingsduur

Nicotine is de verslavende stof in tabak. Zeven seconden na het inhaleren bereikt nicotine de hersenen en voel je de effecten. Na 1-2 uur is de helft van de nicotine weer uit het lichaam. De verhoogde bloeddruk blijft tot enkele uren na het roken van een sigaret aanwezig.

Risico’s

Nicotine is de meest verslavende stof die we kennen. Het lichaam ontwikkelt een acute gewenning en past zich vanaf de eerste trek aan de nicotine aan. Daardoor heb je steeds meer nicotine nodig om het effect nog te voelen en treden er al snel ontwenningsverschijnselen op. Dat gebeurt al wanneer de dosis nicotine waaraan het lichaam gewend geraakt is aan het teruglopen is. Je gaat je onrustig voelen, raakt geïrriteerd, kunt je niet meer concentreren, krijgt hoofdpijn en slaapt slecht. Ga je roken, dan verdwijnen deze onthoudingsverschijnselen weer. De rustgevende en kalmerende werking die sommigen na het roken ervaren, is eigenlijk niets anders dan het verdwijnen van de ontwenningsverschijnselen die door het roken zijn ontstaan. Je wilt eigenlijk een constant niveau van nicotine en rookt de hele dag door. Dat je afhankelijk bent geworden van nicotine, merk je pas als je wilt stoppen.

De tabaksindustrie heeft verschillende technieken ontwikkeld om de nicotine in een sigaret te manipuleren en voegt extra ingrediënten toe aan tabak. Bijvoorbeeld stoffen om de luchtwegen te verwijden waardoor de tabaksrook dieper geïnhaleerd kan worden en daarmee dus ook meer nicotine. Dit versterkt de verslavende werking.

Nicotine stimuleert de afgifte van adrenaline. Hierdoor gaat de hartslag omhoog en trekken de bloedvaten samen. De bloeddruk stijgt. Door roken krijg je ook koolmonoxide binnen: een kleur- en reukloos gas dat zich 200 keer sneller aan rode bloedlichaampjes hecht dan zuurstof. Een groot deel van de rode bloedlichaampjes vervoert dus nauwelijks of geen zuurstof meer, waardoor lichaamsdelen een tekort aan zuurstof krijgen.

Risico’s op lange termijn

Verhoogde kans op mond-, keel-, slokdarm- of longkanker (alleen bij roken)

Het roken van deze drug verhoogt de kans op mond-, keel-, slokdarm- of longkanker.

Verhoogde kans op longontsteking of rokershoest (alleen bij roken)

Het roken van deze drug verhoogt de kans op longontsteking (bronchitis) en een rokershoest.

Schade aan de stembanden (alleen bij roken)

Het roken van deze drug kan schade aan de stembanden geven.

Verminderde vruchtbaarheid en schade aan ongeboren kind

Verminderde vruchtbaarheid en schade aan ongeboren kind

Ongezonde huid

Na langdurig gebruik ziet de huid er vaak minder gezond uit. Ook heb je sneller last van puistjes of andere huidaandoeningen.

Ongezonde tanden en tandvlees

Gebruikt van deze drug heeft een negatieve invloed op je gebit. Je tanden kunnen verkleuren, maar ook wordt de kans op ontstekingen of gaatjes groter.

Lichamelijke verslaving

Regelmatig gebruik van deze drug kan leiden tot lichamelijke verslaving. Dit houdt in dat er naast de psychologische drang om meer te nemen ook ontwenningsverschijnselen ontstaan bij stoppen, bijvoorbeeld: slecht slapen, zweten en onrustig worden.

Ontwenningsverschijnselen zijn vaak een reden om weer te gaan drinken of gebruiken. Dan onderdruk je eigenlijk tijdelijk die verschijnselen.

Er treedt ook tolerantie of gewenning op. Dat betekent dat als je regelmatig gebruikt, je meer nodig hebt om hetzelfde effect te voelen.

Tolerantie en stimulerende middelen

Bij stimulerende middelen treedt deze gewenning op bij zowel het mentale als bij het eetlustremmende effect, maar niet voor het bloeddrukverhogende effect. Hoe meer je neemt, hoe hoger de bloeddruk.

Combinatiegebruik

Het combineren van verschillende soorten drugs kan riskant en onvoorspelbaar zijn. Als je medicijnen combineert, kan je een hoger risico op gezondheidsproblemen hebben. In de volgende paragrafen lees je over de effecten en risico’s van een aantal veel voorkomende combinaties en ook enkele die extra gevaarlijk kunnen zijn. Zie ook het thema drugs combineren.

Cannabis en tabak

In Nederland is het de gewoonte om joints met tabak te draaien. Dit is eigenlijk een rare gewoonte. Het is wel makkelijk, maar het zorgt ook voor meer risico’s.

Interactie

De ervaringen van mensen die cannabis en tabak combineren in tegenstelling tot puur gebruik lopen uiteen. Sommigen combineerders ervaren een sterkere high, terwijl anderen juist aangeven dat de high minder wordt. Puur roken zou juist energiek en actief maken. Alhoewel dat natuurlijk ook afhankelijk is van de cannabis die je hebt.

Roken om tabak of cannabis?

Als je zin hebt in een joint, heb je dan zin in de tabak of in de cannabis? Je lichaam raakt snel gewend aan tabak en omdat tabak erg verslavend is, kan het goed zijn dat je lichaam eigenlijk onbewust vraagt om tabak. Je denkt dan dat je zin hebt in de cannabis, maar je lichaam vraagt vooral om tabak. Mensen die overstappen naar vapen of pure cannabis geven regelmatig aan dat ze minder vaak gaan gebruiken.

Schade

Blowers inhaleren joints met tabak vaak dieper en langer. Dit brengt meer schade toe aan de longen. Door het gebruik van tabak heb je meer kans op verschillende soorten kanker, hart- en vaatziekten, longontsteking en verminderde werking van het afweersysteem van de longen.

Verslaving

Gecombineerd gebruik van cannabis en tabak verhoogt de belonende effecten in de hersenen. Gebruik van tabak in een joint werkt een verslaving dus in de hand. Cannabis is vooral geestelijk verslavend. De tabak zorgt ervoor dat een joint ook een lichamelijk verslavende werking heeft. Ook vergroot het roken van een joint met tabak de kans op terugval als je wil stoppen met cannabisgebruik.

Unitytips nicotine

Veilig roken bestaat niet. Bij het roken van lichte of filtersigaretten krijg je ook giftige stoffen binnen. Bovendien blijkt dat rokers van deze sigaretten meer gaan roken of dieper gaan inhaleren om toch het nicotinepeil op niveau te houden. Niet over je longen roken is ook niet risicovrij. Keel-, mond- en slokdarmkanker kunnen nog steeds optreden. De enige oplossing om de risico’s te beperken is niet roken. Het lichaam kan zich dan weer herstellen. En hoe korter men gerookt heeft, hoe sneller dat gaat.

Wat zijn de Unitytips bij gebruik van nicotine?
  • Maak een bewuste keuze om wel/niet te roken. Zet de ongezonde effecten van roken tegenover de voor jou gewenste effecten, en bedenk voor jezelf of dat het je waard is. 
  • Wil je stoppen met roken, kijk dan op Ikstopnu.nl voor informatie en tips.
  • Als je je (een beetje) misselijk voelt bij het nemen van nicotine, dan is het verstandig om een pauze te nemen. Dit is namelijk het eerste teken van het binnenkrijgen van te veel nicotine.
  • Gebruik alleen voor je plezier, niet om symptomen zoals bijvoorbeeld stress tegen te gaan.
  • Gebruik met mate. Houd bij hoeveel je gebruikt.
  • Spreek duidelijk met jezelf af hoeveel je maximaal wil gebruiken op een avond.
  • Wil je niet stoppen met roken, maar wel de gezondheidsrisico’s verminderen, dan zijn er andere opties. Bijvoorbeeld een e-sigaret of snus. De gezondheidsrisico’s voor je longen lijken minder erg. Daartegenover staat dat er nog weinig onderzoek is gedaan naar deze alternatieven en ze (mogelijk) andere risico’s met zich meebrengen. Lees je daarom goed in voor je overstapt op een alternatief.

FAQ

Wat zijn de Unitytips bij gebruik van nicotine?
  • Maak een bewuste keuze om wel/niet te roken. Zet de ongezonde effecten van roken tegenover de voor jou gewenste effecten, en bedenk voor jezelf of dat het je waard is. 
  • Wil je stoppen met roken, kijk dan op Ikstopnu.nl voor informatie en tips.
  • Als je je (een beetje) misselijk voelt bij het nemen van nicotine, dan is het verstandig om een pauze te nemen. Dit is namelijk het eerste teken van het binnenkrijgen van te veel nicotine.
  • Gebruik alleen voor je plezier, niet om symptomen zoals bijvoorbeeld stress tegen te gaan.
  • Gebruik met mate. Houd bij hoeveel je gebruikt.
  • Spreek duidelijk met jezelf af hoeveel je maximaal wil gebruiken op een avond.
  • Wil je niet stoppen met roken, maar wel de gezondheidsrisico’s verminderen, dan zijn er andere opties. Bijvoorbeeld een e-sigaret of snus. De gezondheidsrisico’s voor je longen lijken minder erg. Daartegenover staat dat er nog weinig onderzoek is gedaan naar deze alternatieven en ze (mogelijk) andere risico’s met zich meebrengen. Lees je daarom goed in voor je overstapt op een alternatief.

Wat is een nicotinevergiftiging?

Bij een nicotinevergiftiging krijg je te veel nicotine binnen. De effecten beginnen met vervelende gevoelens zoals misselijkheid, buikpijn, en overmatige speekselproductie.

Het risico op een nicotinevergiftiging wordt groter als je nicotine op een andere wijze hebt toegediend dan door het te roken. Bijvoorbeeld via snus of pleisters. Je krijgt dan in één keer vele malen meer nicotine binnen dan je zou krijgen als je dit verdampt of rookt. Je kan dan de volgende dingen ervaren:

  • Overgeven en misselijkheid
  • Slaperigheid
  • Hoesten
  • Irritatie
  • Bleekheid
  • Hoge hartslag
  • Overmatig zweten
  • Duizeligheid
  • Diarree

Wat kan je doen bij een nicotinevergiftiging?

  • Als je nicotine alleen inhaleert (rookt of verdampt) en je hebt last van vervelende bijwerkingen, kan je kiezen om niet meer te nemen.
  • Heb je nicotine op een andere manier toegediend dan moet je wachten tot het uitwerkt.

Hoe lang blijft nicotine in je bloed?

De halfwaardetijd van nicotine in je lichaam is zo’n 1-2 uur, wat betekent dat iedere 1-2 uur de hoeveelheid nicotine in je systeem halveert. Na ongeveer vijf keer deze tijd, dus 5-10 uur, is alle nicotine uit je systeem.

Eén van de afbraakproducten van nicotine, namelijk cotinine, heeft ook een nicotine-achtige werking. De halfwaardetijd van deze stof is ongeveer 20 uur. Dat betekent dat cotinine zo’n 100 uur, ofwel ongeveer vier dagen, in je systeem te vinden is.

 

Meer lezen

  • Nog geen extra artikelen beschikbaar.

Relevante artikelen over Nicotine / tabak / snus

16 december 2020

Wat doen drugs met je tanden?

Je tanden zijn misschien niet het eerste waar je aan denkt als je drugs gebruikt. Maar toch kan het gebruik van sommige drugs van invloed zijn op je mondgezondheid. En […]
Lees meer »