Gehoorschade

Uitgaan en muziek horen bij elkaar. Maar helaas heb je maar één paar oren, wees er dus zuinig op. Zo kun je des te langer blijven genieten van muziek als je uitgaat of thuis naar muziek luistert. Op deze pagina lees je informatie die je kan helpen om zo lang mogelijk van muziek te kunnen blijven genieten.

Feiten

• Jaarlijks lopen ruim 21.500 jongeren in Nederland blijvende gehoorschade op als gevolg van te harde muziek.
• Een piep in je oor na het uitgaan is al een teken dat je gehoor op microniveau is beschadigd. Meestal is die piep de volgende dag weg, maar de piep kan ook blijvend worden.
• Gehoorschade is onherstelbaar. Helaas zijn er geen medicijnen die ervoor kunnen zorgen dat een piep weer weggaat. Je kunt jezelf beschermen tegen gehoorschade: draag altijd gehoorbescherming als je uitgaat.
• De ene persoon is gevoeliger voor het ontwikkelen van gehoorschade dan de andere. Als je te vaak, te lang naar te harde muziek luistert neemt de kans op gehoorschade hoe dan ook toe.
• Gehoorschade voel je niet altijd aankomen. Het kan in één klap gedaan zijn met je gehoor.
• Voor de generatie die op dit moment uitgaat en zich aan luide muziek blootstelt, is de kans groot dat ze voor haar 65ste een hoortoestel nodig heeft.
• Een hoortoestel versterkt het geluid dat je zonder toestel niet of slecht kunt horen, maar brengt nooit je volledige gehoor terug.

Hoe werkt geluid?

Eerst iets over de werking van geluid. Het geluidsvolume wordt uitgedrukt in decibellen (dB’s). Elke 3 decibel erbij betekent een verdubbeling van het geluidsvolume.  Het scheelt dus nogal of er op 100 dB(A) of 103 dB(A) wordt gedraaid. Een veilige norm voor vrijetijdslawaai is 88 dB(A). Dat betekent dat als het volume op 88 decibel staat, je hier 8 uur, 5 dagen per week veilig met je oren in kunt verblijven. Bij een geluidsniveau van boven 88 dB(A) bestaat het risico op gehoorschade.  Daarnaast geldt ook: hoe harder wordt gedraaid, hoe korter je met je oren in de ruimte kunt blijven zonder gehoorschade op te lopen.  Elke 3 decibel erbij, betekent een halvering van de veilige luisterduur. Met 88 decibel kun je 8 uur veilig verblijven, maar bij 91 decibel nog maar 4 uur etc.

Als de muziek hard staat,  kunnen hoge tonen net zoveel schade opleveren als lage tonen. Hoge tonen kunnen wel pijnlijker aanvoelen.

Hoe groot is de kans op gehoorschade?

Gehoorschade door muziek heeft alles te maken met te hard, te lang en te vaak. Als je regelmatig voor een langere periode naar harde muziek luistert, neemt de kans op gehoorschade toe. Niet alleen door uitgaan, maar ook door het luisteren naar een mp3-speler op hoog volume kun je gehoorschade oplopen. Het is lastig om precies aan te geven wanneer je gehoorschade oploopt, maar voor je gehoor is het een optelsom van het geluidsvolume, de frequentie en de tijdsduur dat je naar harde muziek luistert. Als je vaak uitgaat en daarnaast ook nog eens elke dag vele uren naar je mp3-speler luistert, krijgen je oren een flinke dosis lawaai te verduren en krijgen ze nauwelijks rust.

Op dance events en in discotheken zijn geluidsniveaus van ruim boven de 103 dB(A) geen uitzondering. Bij een geluidsniveau van boven 88 dB(A) bestaat het risico op gehoorschade. Om te voorkomen dat je gehoorschade kunt oplopen is er maar één ding dat je voor jezelf kunt doen: en dat is dat je altijd oordoppen draagt als je uitgaat. Je kunt er vanuit gaan dat het volume namelijk altijd boven de 88 dB(A) staat.

Wat gebeurt er bij gehoorschade?

Iedereen herkent hem wel: een piep na het uitgaan. Maar wat gebeurt er in je oor als je vaak te vaak en te lang aan te harde muziek wordt blootgesteld?  In elk binnenoor, voorbij het trommelvlies, zitten heel veel haarcellen. Als er geluid je oor binnenkomt, wordt de trilling van het geluid omgezet in een elektrisch stroompje. Dat stroompje wordt via de haarcellen doorgegeven aan je hersenen, die het vertalen als geluid. Als je oren aan teveel hard geluid worden blootgesteld kunnen de haarcellen beschadigen of zelfs afsterven. Het effect van geluid op haarcellen kun je vergelijken met het effect van wind op een korenveld. De haarcellen zijn dan het koren. Als er een normale wind over het veld waait, buigt het koren mee en weer terug met de wind. Een harde storm zorgt ervoor dat het koren plat op het veld ligt, maar dat het zich weer kan herstellen en overeind komt. Maar als het een paar keer flink stormt, dan knakt het koren en kan het niet meer herstellen.

Schade aan de haarcellen heeft tot gevolg slechthorendheid, een blijvende piep in je oor of het overgevoelig worden voor geluid. Gehoorschade is onherstelbaar.

Wat zijn de gevolgen van gehoorschade?

De meest voorkomende vormen van gehoorschade door lawaai zijn:

• Gehoorverlies
• Tinnitus (oorsuizen/pieptonen)
• Hyperacusis (overgevoeligheid voor geluid)

Wist je dat een een piep na het uitgaan is al een teken dat je op microniveau gehoorschade hebt opgelopen? Een duidelijk signaal dat je oren rust nodig hebben en de volgende keer graag oordoppen in willen!

Als je eenmaal gehoorschade hebt, kun je daar flink last van hebben in je dagelijks leven. Om een paar voorbeelden te noemen:

• Je verstaat je vrienden minder goed en kunt gesprekken moeilijker volgen.
• Doordat je meer moeite moet doen om een gesprek te volgen, word je sneller moe.
• Je kunt je minder goed concentreren op je studie of je werk.
• Muziek klinkt minder mooi of je hebt zo’n last van je gehoor dat je niet meer uitgaat.

Wat kun je doen om de gevolgen te beperken?

Gehoorschade is blijvend. Maar je kunt zelf gelukkig wat dingen doen om gehoorschade te voorkomen.

• Draag altijd oordoppen om lang en veilig van muziek te genieten.
  Maak er een gewoonte van om je oordoppen altijd mee te nemen als je uitgaat.
• Voorkom dat je oren té lang aan té harde muziek worden blootgesteld.
  Sta niet té lang en té dicht bij de boxen.
• Geef je oren af en toe rust op een stillere plek.

Check je gehoor één keer per jaar.

Oordoppen

Oordopjes met een ingebouwd muziekfilter zorgen ervoor dat schadelijk geluid wordt weggefilterd, maar dat de klankkleur behouden blijft. Zo kun je nog steeds genieten van de muziek en een gesprek voeren. Er zijn universele en op maat gemaakte oordopjes met een muziekfilter te koop.

Als je heel vaak uitgaat kun je overwegen om gehoorbescherming op maat te laten maken. Ze zitten comfortabel, omdat ze precies in jouw oren passen. Ze zijn wel wat duurder, vanaf zo’n € 120. Op maat gemaakte oordoppen gaan zo’n 3 jaar mee, dat heeft ermee te maken dat je lichaam, en dus ook je oren, veranderen. Daardoor sluiten de oordoppen niet meer goed aan. Hou dit dus in de gaten en laat regelmatig testen of e nog wel goed zitten. Anders ben je alsnog niet goed beschermd tegen hard geluid. Universele oordopjes met ingebouwd muziekfilter zijn gemaakt van flexibel materiaal, waardoor ze zich makkellijk aanpassen aan de vorm van je oor. De filterkwaliteit van universele oordoppen is gelijk aan die van otoplastieken en biedt voldoende bescherming bij harde muziek. Deze oordoppen zitten wel iets minder lekker dan op maat gemaakt oordoppen, maar de prijs-kwaliteitverhouding is goed. Deze oordoppen zijn meerdere keren te gebruiken en verkrijgbaar vanaf € 3,-  Betaalbare universele gehoorbescherming met een muziekfilter kun je kopen via internet of bij een audiciën.

Herriestoppers (van die gele schuimpjes) geven in de meeste gevallen 6 dB bescherming en bevatten geen ingebouwd filter. De meeste mensen krijgen de schuimoordop niet goed in het oor (bijv. door een te kleine gehoorgang), waardoor je niet goed beschermd bent tegen schadelijk geluid. Ook zitten ze niet zo lekker en kunnen ze gaan irriteren. Bovendien vervormen ze de muziek en is het lastig om met schuimoordoppen in nog een gesprek te voeren. Maar, als je niks anders hebt, probeer ze dan zo goed mogelijk in je oor in te doen.

Vingers, zakdoekjes en sigarettenfilters in het oor beschermen niet.

Oordopjes meenemen

Als je eenmaal je oordopjes hebt gekocht, vergeet ze dan niet mee te nemen als je uitgaat. Bij de meeste oordopjes die je koopt krijg je een hoesje, zodat je je oordoppen makkelijk kunt meenemen.

Doe je oordopjes in voordat je de zaal in gaat en houd ze ook de hele tijd in! Door ze later in te doen of tussendoor even uit te doen, krijgen je oren toch nog een klap te verwerken.

Unity tips

Je kunt je gehoor op verschillende manieren beschermen. Het beste is een combi van de verschillende manieren: draag altijd oordoppen en ga nooit te dicht bij de box staan (ook niet als je oordoppen in hebt!).

Drie dingen zijn belangrijk:

• Draag altijd oordopjes met ingebouwd filter als je in een discotheek of club bent of op een festival, event of concert.
• Dans of sta zo ver mogelijk weg van de speakers. Blijf minimaal 2 meter bij de boxen vandaan op binnenlocaties, en 10 meter afstand op buitenlocaties.
• Regelmatig een ‘oorpauze’ nemen: even naar buiten, uit de muziek vandaan. Rust voor je oren is belangrijk, maar levert ‘netto’ niet genoeg op om je gehoor afdoende te beschermen. Combineer oorpauzes dus altijd met de andere twee maatregelen.

Hoe kun je erachter komen of je gehoorschade hebt?

• Een piep of suis in je oren na het stappen? Dat is een teken dat je op microniveau al gehoorschade hebt opgelopen. Neem dit signaal altijd serieus en bescherm je gehoor de volgende keer. De piep kan namelijk ook blijvend worden.
• Gehoorverlies gaat meestal geleidelijk. Vaak valt het voor het eerst op in een kroeg of op een verjaardag. Je kunt moeilijk een gesprek volgen in een rumoerige omgeving.
• Een korte eenvoudige hoortest doe je op: Oorcheck.nl. De Oorcheck geeft een globale uitslag: goed, matig, slecht. Een uitgebreidere hoortest kun je gratis laten doen bij een audicien of maak een afspraak bij een audiologisch centrum.