Opiaten (morfine, heroïne, opium) zijn pijnstillers, als medicijnen worden door artsen voorgeschreven tegen hevige (chronische) pijn. Deze pijnstillers vaak voor als tabletten. Sommige opiaten (zoals heroïne) komen voornamelijk van buiten de medische markt. Heroïne ziet eruit als een korrelig (wit, grijs of bruin) poeder. Een straatnaam voor heroïne is ‘bruin’ verwijzend naar die bruine poeder.
Opiaten zijn pijnstillers met een sederende werking.
Het effect van een middel wordt bepaald door eigenschappen van het middel zelf, maar ook door de set en setting van de gebruiker. Hier beschrijven we welke effecten opiaten over het algemeen hebben.
Morfine en heroïne hebben ongeveer hetzelfde effect, alleen is heroïne sterker. Welk effect heroïne heeft hangt af van de dosis, de zuiverheid en de wijze van gebruik. Ook de ervaring en de lichamelijke conditie van de gebruiker spelen een rol.
| Positieve effecten | (negatieve) Bijwerkingen |
OntspanningVermindering van spanning, zorgen, verdriet, paniek, stress en depressieve gevoelens |
HoofdpijnHoofdpijn |
Euforisch, verliefd gevoelEuforisch, verliefd gevoel |
Misselijkheid/overgevenMisselijkheid/overgeven |
Stemmingsverandering |
Vernauwde pupillenVernauwde pupillen |
Wegzakken van zorgenGevoel van tevredenheid en veiligheid. |
JeukJeuk |
Intensere beleving van muziek |
Verminderde eetlustVerminderde eetlust |
PijnstillingPijnstilling |
Moeite met plassenJe lichaam geeft heel veel antidiuretisch hormoon (ADH) af waardoor je meer vocht vasthoud in je lichaam. Ook staat er meer spanning op je spieren in je urinewegen waardoor ontspannen (en dus plassen) moeilijker wordt. |
Intensere droombelevingIntensere droombeleving |
SedatieAfgenomen energieniveau |
Demping hoestprikkelsDemping hoestprikkels |
Afname libidoAfgenomen seksuele verlangens |
Vertraagde ademhalingVertraagde ademhaling |
|
Daling lichaamstemperatuurDaling lichaamstemperatuur |
|
Dubbel zienNiet goed meer scherp kunnen stellen van de ogen |
|
Behoefte om meer te nemen (craving)Het voelen van een (sterke) behoefte om meer te nemen wanneer het effect afneemt |
|
Verlaagde bloeddruk |
|
Obstipatiegebruikers krijgen moeite met de ontlasting |
|
Droge mondDroge mond |
|
ZwetenZweten |
|
Afgevlakte emotiesAfvlakking van emoties/gevoel, lusteloosheid |
|
(Bij vrouwen) ontbreken menstruatieuitblijven ongesteldheid |
Heroïne kun je chinezen of spuiten. Bij chinezen ( “chasing the dragon”) wordt de heroïne op een stukje aluminiumfolie gelegd en verhit. De dampen worden via een kokertje geïnhaleerd. Bij spuiten wordt de heroïne op een lepel gelegd en vermengd met water en citroensap of ascorbine. Vervolgens wordt het mengsel verhit en wordt de opgeloste heroïne in een injectiespuit opgetrokken en direct in een ader gespoten. Via het bloed bereikt heroïne snel de hersenen.
In Nederland wordt heroïne meestal gebruikt door te chinezen. Vroeger werd het ook vaak gespoten, maar mede door de angst voor aids is die groep gebruikers in Nederland kleiner geworden: de spuitende gemeenschap bestaat voornamelijk uit oudere (langgebruikende) gebruikers en gebruikers uit landen waar nog wel veel gespoten wordt.
Je kunt heroïne ook snuiven of roken, vermengd met tabak, maar dit doen maar weinig gebruikers. Oraal gebruiken kan ook (opeten of in een drankje oplossen) maar dat geeft een veel minder intense ‘flash’ en is om die reden niet erg populair.
De sterkte van de heroïne kan sterk verschillen. Om te weten hoe sterk jouw heroïne is kun je het laten testen bij de testservice. Ook de dosis om het gewenste effect te bereiken loopt sterk uiteen en is zeer afhankelijk van de gebruiker en dan met name de mate van tolerantie (gewenning)!
| Heroïne doseringen bij spuiten | |
| Gemiddelde dosis (geen tolerantie) | 5 – 10 mg |
| Gemiddelde dosis (grote tolerantie) | 20 mg |
| Zeer hoge dosis (grote tolerantie) | 60+ mg |
| Heroïne dosering bij chinezen | 15 – 25 mg |
Bij spuiten beginnen de effecten na zo’n 10 tot 20 seconden en houden ongeveer vier uur aan. Bij het chinezen beginnen de effecten na 5 tot 10 minuten en houden ook ongeveer 4 uur aan.
Heroïne zelf is nauwelijks schadelijk voor het lichaam. De manier van leven die vaak gepaard gaat met gebruik is wel schadelijk voor het lichaam. Veel heroïne gebruikers leven op straat, eten slecht en sommigen gebruiken besmette injectienaalden. De sterfte onder heroïnegebruikers neemt sneller toe dan onder de algemene bevolking. Naast overdosis en aids zijn doodsoorzaken levercirrose, kanker, longproblemen, hart – en vaatziekten, zelfdoding, ongevallen en geweld.
Bij het spuiten van drugs loop je verhoogd risico op HIV, hepatitis en andere infecties. Spuiten wordt om deze sterk afgeraden. Als je toch besluit te spuiten, let er dan op dat je geen naalden deelt met anderen en dat je elke keer een schone naald gebruikt.
Door het verdovende effect van heroïne kan de ademhaling helemaal wegvallen. Gebruikers met een overdosis zien bleek en zijn slap, halen oppervlakkig adem of helemaal niet, hebben soms schuim op de mond en kunnen braken of een epileptische aanval krijgen.
Een overdosis -een te hoge en misschien fatale dosis, kan een gebruiker overkomen als hij:
Er kunnen psychische klachten ontstaan of al aanwezige psychische klachten kunnen verergeren. Je somber of angstig voelen, niet lekker in je vel zitten en slechte concentratie.
Bij een vrouw die heroïne gebruikt, is de menstruatie vaak onregelmatig of blijft weg. Maar ze kan wel zwanger worden. Deze zwangerschap wordt vaak pas in een vergevorderd stadium ontdekt.
Een pasgeboren baby van een heroïneverslaafde is lichamelijk afhankelijk en krijgt ontwenningsverschijnselen. In het begin huilt de baby veel, is schrikachtig en wordt vaak wakker. Ook is er kans op ontwikkelingsstoornissen.
Heroïne onderdrukt pijn waardoor bepaalde klachten niet of te laat worden gevoeld en daardoor nodeloos verergeren.
Door veel en vaak te gebruiken kan de gevoeligheid voor het ontwikkelen van een psychose toenemen. Als je in een drugspsychose terecht komt heb je last van waanideeën, hallucinaties en kun je heel angstig worden. Kenmerkend voor deze vorm van psychose zijn tintelingen en jeuk maar ook het zien van kleine beestjes onder de huid. Het begint vaak met het gevoel hebben dat je in de gaten gehouden wordt en je kunt achtervolgingswanen ontwikkelen. Ook het zien van flitsen vanuit je ooghoeken hoort hierbij. Het is nog onduidelijk of dit alleen kan worden getriggered bij mensen die hier al aanleg voor hebben, of dat regelmatig amfetaminegebruik en ongezonde leefstijl op zichzelf een psychose kan opwekken. Als je stopt met gebruiken verdwijnt ook de drugspsychose. Zwaar en langdurig gebruiken veroorzaakt ook vaak depressieve of angstige gevoelens.
Dagen achter elkaar gebruiken zonder te slapen, te rusten en te eten zorgt voor uitputting van je lichaam en hierdoor ligt een psychose op de loer. Mocht iemand in je omgeving psychotisch en angstig reageren? Help diegene dan door even stil te leggen waar jullie mee bezig waren (muziek, TV even uit) en een andere setting op te zoeken waar diegene rust krijgt. Spreek rustig, blijf begripvol en ga zo nodig even samen naar buiten. Ontken of bevestig eventuele wanen niet en mocht het niet beter worden, schroom dan niet om de huisartsenpost te bellen. Die zijn er om je te helpen en kunnen zo nodig consulteren of een recept uitschrijven of op andere wijze zorg verlenen.
Regelmatig gebruik van deze drug kan leiden tot lichamelijke verslaving. Dit houdt in dat er naast de psychologische drang om meer te nemen ook ontwenningsverschijnselen ontstaan bij stoppen, bijvoorbeeld: slecht slapen, zweten en onrustig worden.
Ontwenningsverschijnselen zijn vaak een reden om weer te gaan drinken of gebruiken. Dan onderdruk je eigenlijk tijdelijk die verschijnselen.
Er treedt ook tolerantie of gewenning op. Dat betekent dat als je regelmatig gebruikt, je meer nodig hebt om hetzelfde effect te voelen.
Geestelijke verslaving houdt in dat je denkt niet meer zonder een middel te kunnen.
Je kan wel in één keer stoppen, zonder dat je lichaam daar problemen mee krijgt.
Sociale isolatie door afzonderend & afstotend gedrag
Het is heel erg moeilijk om heroïne op recreatieve basis te consumeren. We raden consumptie van heroïne dan ook af. Als je toch heroïne gebruikt, kun je de risico’s beperken door:
Heroïne is zeer verslavend. Bijna niemand weet het gebruik van het middel in de hand te houden. Het lichaam went snel aan heroïne. Iemand heeft steeds meer nodig om het gewenste effect van euforie nog te voelen. Opvallend is dat ook de ontwenningsverschijnselen zeer snel optreden; al na twee, drie weken gebruik. Een gebruiker voelt zich ziek, klam en koud, transpireert, heeft kippenvel, een lopende neus, diarree, buikkrampen en spierpijn in armen en benen. Deze klachten verdwijnen als er weer heroïne genomen wordt. Maar de ontwenningsverschijnselen worden elke keer alleen maar heftiger. Daarnaast blijft een gebruiker door de euforische en pijnstillende werking heel sterk naar het middel verlangen. Hij/zij zet er alles voor opzij en doet er alles voor (ook stelen) om maar te kunnen gebruiken. Vooral de geestelijke afhankelijkheid is heel groot.
De geschiedenis van opiaten gaat heel ver terug, zo’n 4000 tot 6000 jaar. Toen al werd er geschreven over de papaverplant. Egyptenaren en vele andere volkeren van het vroege Midden-Oosten gebruikten het. In de 7e eeuw kwam opium via Arabische handelaren in China terecht, waar het in eerste instantie gebruikt werd om diarree te genezen. Later werd opium onder invloed van de Hollandse kolonisten een middel tegen malaria én een roesmiddel. China raakte in de ban van opium. Het gevolg was dat veel gebruikers verslaafd raakten waarop de toenmalige machthebbers een verbod afkondigden. Dit verbod gaf aanleiding tot twee opiumoorlogen waarbij de Engelsen ervoor zorgden dat de opium uit hun kolonie India in China verkocht kon worden.
In Europa werd opium pas in 1525 als medicinaal drankje geïntroduceerd. Het drankje droeg de naam ‘laudanum’ en was gemaakt van alcohol en opium. Het werd door zowel volwassenen als kinderen gebruikt als slaap- en pijnstillend middel. Het drankje was erg populair. Er was bijna geen ziekte, waarbij opium niet als een soort wondermiddel gezien werd. Gedurende de 19e eeuw was opium zowel in de VS als in Engeland bij drogisten vrij te koop.
Het gebruik van opium als genotmiddel in Europa dateert van het einde van de achttiende eeuw. Het werd door alle lagen van de bevolking gebruikt maar leverde in die tijd nog niet zo veel problemen op: het was goedkoop en nog niet illegaal. Schadelijke gevolgen voor het lichaam traden niet op.
In 1803 ontdekte een Duitse apotheker hoe je uit opium morfine kon maken. Morfine werd net als opium gebruikt als middel tegen chronische pijnen en slapeloosheid, maar het werd ook genomen door mensen die verslaafd waren aan laudanum en daar vanaf wilden komen. Dit werkte niet aangezien morfine nog krachtiger en meer verslavend is dan opium. Hoe verslavend morfine was, bleek toen 45.000 soldaten verslaafd terugkeerden van de Amerikaanse burgeroorlog.
Heroïne werd in 1898 ontdekt door een Duits bedrijf. Het wordt gemaakt van morfine. De werking van deze ontdekte nieuwe drug heroïne bleek nog veel sterker dan die van morfine. Om die reden werd de drug ook ‘heroïne’ genoemd, wat in het Duits heldhaftig of krachtig betekent. Daar waar men morfine gebruikte om van een laudanumverslaving af te komen, ging men heroïne gebruiken om weer van die morfineverslaving af te komen. Een vicieuze cirkel was het gevolg. Men kreeg pas in de gaten hoe verslavend heroïne was toen het te laat was.
In 1972 kwam heroïne op de drugsmarkt. De prijs was in eerste instantie heel laag en het duurde niet lang of alle opiumgebruikers stapten over op heroïne en hetzelfde gebeurde met de mensen die toen speed en/of LSD gebruikten. Jarenlang is het opiaatprobleem het belangrijkste drugsprobleem in ons land geweest. Inmiddels is dit omgekeerd en zijn er relatief weinig heroïne verslaafden.
In 1919 werd de Nederlandse Opiumwet aangenomen. Deze bepaalde dat heroïne een harddrug is: bezit, productie en handel zijn strafbaar. Morfine, codeïne en heroïne mogen wel gebruikt worden voor medische doeleinden. Gebruikers worden niet actief vervolgd. Wel kunnen de heroïne en de spuitattributen in beslag genomen worden. Opiaten als morfine en codeïne worden voornamelijk in de geneeskunde gebruikt. Morfine als zware pijnstiller en codeïne als hoestdemper. In die context zijn het legale middelen.
Check het thema Drugs en de wet voor meer info.
Het combineren van verschillende drugs is extra riskant en onvoorspelbaar. Als je gaat combineren heb je meer kans op problemen met je gezondheid. Voor meer informatie check het thema Drugs en combigebruik.
Heroïne wordt vaak in combinatie gebruikt met andere middelen, bijvoorbeeld met alcohol of cocaïne. De combinatie met andere dempende middelen is extra gevaarlijk. De ademhalingsremmende werking van opiaten wordt bijvoorbeeld versterkt door het gebruik van alcohol. Een combinatie met MAO-remmers kan tot een te hoge bloeddruk leiden.
Hoe lang een middel aantoonbaar is in je bloed of urine hangt af van een aantal factoren. Van invloed is hoe vaak en hoe veel je gebruikt en je persoonlijke metabolisme (de snelheid waarmee de afbraakstoffen van een middel worden afgebroken door met name je lever). Drugs zijn langer aantoonbaar in je urine dan in je bloed.
Heroïne zelf is doorgaans tot zo’n 8 uur na gebruik aantoonbaar. Bij tests wordt meestal gekeken naar de afbraakstoffen van heroïne en deze zijn 3 tot 5 dagen na gebruik aantoonbaar.
Opiaten worden van de papaverplant geproduceerd. Deze planten groeien onder andere in Iran, Irak, Afghanistan, India, Birma, Thailand en Zuid-Amerika. Opium wordt verkregen door het maken van een sneetje in de onrijpe zaadbol van de papaverplant. Uit het sneetje van de zaadbol loopt een melkachtige substantie. Bij het indrogen hiervan ontstaat een donkerbruine substantie, de ruwe opium. Deze kan puur gerookt worden. Uit de ruwe opium kan morfine gemaakt worden, en van morfine kan codeïne worden gemaakt. Vergeleken met morfine is codeïne een zwakke pijnstiller en een krachtige kriebelhoest onderdrukker. Door de morfine chemisch te bewerken, kan uiteindelijk de heroïne ontstaan.
Effecten van opiaten
Dosering en gebruikswijze van opiaten
Werkingsduur van opiaten
Risico’s van opiaten
Unity tips opiaten
FAQ