Stichting OPEN en psychedelische therapie

Menno selfie

Door: Menno Trienekens, Unity (foto)

Er is de laatste tijd steeds meer aandacht in de media voor het feit dat drugs ook positieve effecten kunnen hebben. Het gaat dan vooral om therapeutische effecten van drugs zoals bijvoorbeeld MDMA, ketamine en LSD. Voorbeelden hiervan zijn de antidepressieve effecten van ketamine of het gebruik van MDMA bij therapie voor mensen met posttraumatische stressstoornis (PTSS).

Ik vroeg me af wat de stand van zaken is op dit gebied. In Amerika is de organisatie MAPS actief op dit vlak. MAPS is een non-profit organisatie die onderzoek naar psychedelica doet. In Nederland is Stichting OPEN hier druk mee bezig. Om meer te weten te komen over dit onderzoek ben ik op zoek gegaan naar informatie en legde ik Erwin Krediet een aantal vragen voor; hij is psycholoog en vicevoorzitter van Stichting OPEN. In dit artikel worden stichting OPEN en het onderwerp psychedelische therapie besproken.

Stichting OPEN

Stichting OPEN is in 2007 opgericht om wetenschappelijk onderzoek naar psychedelica in Nederland te stimuleren. In andere landen kwam het onderzoek al op, terwijl er in Nederland weinig gaande was. En dat terwijl Nederland bekend staat als tolerant land wat drugs betreft.

Erwin: “Stichting OPEN heeft als doel om uit te groeien tot een wetenschappelijk onderzoeksinstituut dat onderzoek faciliteert en publiceert, en dat in de toekomst mogelijk ook therapeuten traint om op een effectieve en verantwoorde wijze met deze middelen aan het werk te gaan. Het is voor ons belangrijk om vooral niet gezien te worden als een stichting die het gebruik van drugs promoot. Wij denken dat psychedelische middelen een enorme potentie hebben voor de wetenschap en gezondheidszorg, maar ongecontroleerd gebruik van deze middelen brengt ook risico’s met zich mee. Het is daarom essentieel om op basis van gedegen wetenschappelijk onderzoek, zowel de therapeutische potentie als de risico’s van deze middelen in kaart te brengen.”

Begin juni heeft stichting OPEN een 3-daags congres georganiseerd in Amsterdam: Interdisciplinary Conference on Psychedelics Research. Het uitverkochte congres haalde de media (o.a. NOS) en werd door geïnteresseerden uit hele wereld bezocht. Er waren sprekers vanuit verschillende wetenschappelijke disciplines: van psychiatrie tot filosofie. Een van de meest spraakmakende sprekers was Ben Sessa. Sessa is psychiater in Engeland en hij doet zijn best om MDMA geaccepteerd te krijgen als potentieel hulpmiddel binnen de behandeling van PTSS en alcoholverslaving. Video’s van het congres zijn op youtube te zien.

Psychedelische therapie

In tegenstelling tot veel medicijnen zoals antidepressiva die men dagelijks neemt, worden psychedelica binnen een therapeutische setting vaak maar één keer of enkele malen ingenomen. Het doel van antidepressiva is niet zozeer om de oorzaak aan te pakken, maar om depressieve gevoelens te verminderen door neurochemische processen aan te passen. Psychedelica worden juist ingezet om het therapeutisch proces te ondersteunen. De intentie is dan om de depressie te verminderen zonder dagelijks medicatie te hoeven gebruiken, ook nog maanden tot jaren later. De patiënten die deelnemen aan onderzoeken naar de therapeutische effecten van psychedelica zijn vaak mensen die therapieresistent zijn en dus niet op de gangbare therapieën reageren.

Erwin geeft hierover aan: “Bij depressie zie je bijvoorbeeld dat mensen heel erg vastzitten in een negatief patroon van denken en gedrag. Een van de redenen waarom het gebruik van psychedelica binnen psychotherapie mogelijk kan helpen binnen de behandeling van depressie, is dat psychedelica ervoor lijken te kunnen zorgen dat mensen loskomen uit die vaste patronen en dingen op een andere manier leren bekijken. Psychedelica lijken de potentie te hebben om mensen op een diep niveau te openen en een soort van organische therapeutische toestand te induceren die tot allerlei inzichten kan leiden omtrent hun ongezonde denk- en gedragspatronen en de mogelijke herkomst daarvan. Mensen met depressie die binnen een studie psilocybine kregen toegediend, gaven achteraf vaak aan zich tijdens de ervaring voor het eerst sinds lange tijd weer verbonden te hebben gevoeld met hun diepere gevoelsleven en ‘gezonde’ zelf. Na deze ervaring voelde ze zich weken tot maanden minder depressief. Alhoewel de kans aanzienlijk is dat de klachten later weer terugkomen zonder verdere integratie van deze ervaring, kunnen dergelijke ervaringen wel als een katalysator voor verandering fungeren.”

psilocybine-sessie-john-hopkins

(Foto: John Hopkins’ onderzoekers begeleiden een therapeutische sessie waarbij een hoge dosis psilocybine wordt gebruikt.)

Hoop voor de toekomst

Verder vertelt Erwin: “Dat moeilijke ervaringen vaak een onderdeel zijn van het therapeutische proces met psychedelica. De moeilijkste ervaringen kunnen soms tot de grootste therapeutische effecten leiden. Psychedelische therapie is dus vaak hard werken, en alhoewel sommige mensen zich tijdens bepaalde momenten tijdens de therapie wellicht intens gelukkig en euforisch kunnen voelen, gaan dergelijke ervaringen vrijwel zonder uitzondering ook gepaard met het ervaren van intens moeilijke emoties en pijnlijke inzichten en herinneringen. Van essentieel belang is daarom dat de psychedelische ervaring wordt geïntegreerd in een uitgebreid therapeutisch traject onder begeleiding van een ervaren therapeut.”

Het mag duidelijk zijn dat dit dan ook niet iets is wat je alleen thuis doet. Het niet op een juiste manier en in de juiste setting onder begeleiding gebruiken van psychedelica, zeker wanneer je al psychische klachten hebt, kan op zichzelf een traumatische ervaring teweegbrengen. Ook is niet iedereen geschikt voor deze vorm van therapie. Daarbij kun je bijvoorbeeld denken aan mensen die een aanleg hebben voor het ontwikkelen van een psychoses of schizofrenie, of aan mensen met een bipolaire stoornis. Bij iemand met een bipolaire stoornis kunnen psychedelica bijvoorbeeld mogelijk een manische episode teweegbrengen, en mensen met schizofrenie kunnen door psychedelica mogelijk alleen maar extra in de war raken. Dit geldt overigens niet alleen voor psychedelica, maar ook voor stimulerende middelen zoals speed of XTC.

Voordat psychedelische therapie eventueel voor grote aantallen mensen beschikbaar wordt, zijn we echter wel een aantal jaren verder. Als er genoeg positieve resultaten verzameld zijn in kleinere onderzoeken moet het onderzoek nog op grote schaal worden uitgevoerd. Pas daarna, als alles goed gaat, kun je dit soort middelen introduceren als gangbare vorm van therapie. Dat betekent overigens niet dat het een standaard- of eerste keustherapie wordt. Waarschijnlijk zal men voorlopig nog wel de voorkeur blijven geven aan de reguliere beschikbare behandelingen.

Er zijn verschillende psychische klachten die mogelijk in de toekomst in aanmerking komen voor psychedelische therapie. Voor het laatste nieuws over psychedelisch onderzoek terecht op de website van stichting OPEN.

Met medewerking van: Erwin Krediet, Raoul Koning en Judith Noijen

Boektip: Therapy with substance.

Deel jouw ervaringen met psychedelica!

De Global Drug Survey vraagt dit jaar naar jullie ervaringen met psychelica. Ze hebben, in samenwerking het onderzoeksteam wat onderzoek doet naar psychedelica van het Imperial College Londen, een aantal vragen aan de vragenlijst van dit jaar toegevoegd.

De vragen gaan over micro-doseren met LSD of paddo’s maar ook over of mensen van over de hele wereld deze middelen wel eens binnen een therapeutische setting hebben gebruikt.

Dus als je ons wilt helpen om iets beter te begrijpen hoe psychedelica worden gebruikt en wat de motieven daarvoor zijn: Deel jouw eigen ervaringen via de Global Drug Survey! (Dus ook als je ze niet gebruikt zijn jouw antwoorden belangrijk! )

 

Links

www.stichtingopen.nl

http://www.stichtingopen.nl/publications/psychedelic-research/

www.maps.org

http://www.maps.org/images/brochures/MAPS-brochure-web-Feb2015.pdf

http://www.maps.org/resources

www.icpr2016.com

https://www.youtube.com/watch?v=UygZnBTWW0M